“Heb je ooit stilgestaan bij hoe we tegenwoordig vergaderen? Zoomcalls, kantoorzalen, agenda’s vol deadlines… Het voelt soms alsof we vergeten zijn wat echte verbinding betekent. We zijn onze eigen weg gegaan, verstrikt in pixels en planningen, tot ik ergens tussen de heuvels van Aotearoa (Nieuw-Zeeland) iets terugvond wat we al die tijd misten: de wharenui, het traditionele vergaderhuis van de Māori. Niet zomaar een gebouw. Het is een levende ziel, een plek waar verleden, heden en toekomst samensmelten.”
Binnenstappen in een wharenui: een reis door tijd en gemeenschap
“Toen ik daar jaren geleden tussen de heuvels liep, kwam ik zo’n wharenui tegen. Van buiten valt het misschien niet op—houten structuur, rieten dak—maar stap je binnen, dan voel je het meteen. De lucht ruikt naar aarde en hars. De muren zijn bedekt met houtsnijwerken van voorouders, elk met een verhaal. Hun ogen volgen je, niet om te oordelen, maar om je te herinneren: Jij bent hier niet alleen. Wij dragen je.
Elke kariataki (houten paal) staat voor een stamhoofd. Het dak? Dat symboliseert de ribbenkast van een voorouder. De vloer is de aarde, de plek waar je met blote voeten staat, letterlijk gegrond. En weet je wat het mooiste is? Alles hier is whakapapa—verbonden. De Māori geloven dat je niet praat over de voorouders, maar mét ze. Alsof hun wijsheid door de muren stroomt.”
Vergaderen zoals je ademt: geen haast, geen maskers
“Vergaderen in een wharenui gaat niet om macht of haast. Het begint met een powhiri, een ritueel om gasten te verwelkomen. Je laat je schoenen achter, niet omdat het moet, maar omdat je binnenkomt als gelijke. Er wordt gezongen, gehuild, gelachen. Discussies kunnen uren duren, maar niemand rent weg. Want hier gaat het niet om winnen, maar om waka, de kano waarin iedereen samen vaart.
Een plek waar mensen écht samenkomen, waar geld en status even niet tellen. Een wharenui is geen gebouw—het is een belofte. Een belofte dat we naar elkaar luisteren, niet met ons hoofd, maar met ons hart. Dat we beslissingen maken voor zeven generaties, niet alleen voor volgende week.”
Hoe brengen we de wharenui naar onze eigen community?
“Mooi hé? Die wharenui laat zien wat er kan als we durven te luisteren naar wat oudere wijsheid te zeggen heeft. En het mooie is: we hoeven geen marae te bouwen in onze achtertuin (hoewel dat wel cool zou zijn). Het gaat om de ziel van dat idee over te nemen. Laat me je vertellen hoe we dit kunnen laten leven in onze eigen community.”
Stap 1: Maak ruimte voor stilte, niet voor lawaai
“Vergaderingen beginnen bij ons vaak met ‘Hoe laat moeten we stoppen?’. Bij de Māori begint het met een moment van er zijn. Probeer dit eens: start elke bijeenkomst met een minuut stilte. Geen agenda, geen telefoons. Laat iedereen even landen. Voel de grond onder je voeten, de lucht in je longen. Het klinkt zweverig, maar het is keiharde magie. Zo ontstaat er ruimte voor wat écht speelt, niet alleen voor wat op de planning staat.”
Stap 2: Bouw een ‘levend huis’
“Een wharenui wordt niet zomaar neergezet – elke balk, elk snijwerk vertelt een verhaal. Waarom maken wij onze ruimtes dan zo anoniem? Stel je voor: een lokaal waar de muren vol hangen met foto’s, tekeningen, quotes van mensen uit de community. Een hoek met planten die samen verzorgd worden. Een ‘stamboom’ van alle projecten die ooit gelopen hebben, met fouten en successen. Een plek die groeit met ons, niet naast ons.”
Stap 3: Spreek mét elkaar, niet tegen elkaar
“In de wharenui zit iedereen in een kring, oog in oog. Geen hiërarchie, geen laptopschermen als muren. Probeer dit: gooi die vergadertafel weg. Letterlijk. Zet kussens op de grond, maak een cirkel, en spreek af dat iedereen iets persoonlijks deelt voor je begint. Bijvoorbeeld: Wat bracht je hier vandaag, behalve je agenda? Het gaat niet om ‘efficiency’, het gaat om erkenning.”
Stap 4: Vier de ‘waka’ – de gezamenlijke reis
“De Māori zien de community als een kano: iedereen peddelt, niemand mag overboord vallen. Hoe doen wij dat? Begin elk project met de vraag: Waar varen we naartoe, en hoe zorgen we dat niemand achterblijft? Maak een ritueel. Schrijf doelen op een stuk hout en leg het symbolisch in het midden. Aan het eind van het jaar verbrand je het en kijk je terug: hebben we gestuurd, of zijn we meegesleurd?”
Stap 5: Erken de voorouders, bouw voor de kleinkinderen
“Besef: alles wat we doen raakt anderen, nu en later. Bij de Māori denk je bij beslissingen aan zeven generaties. Dus stel jezelf bij elke keuze twee vragen:
- Wie heeft dit pad voor ons gebaand? (Dankbaarheid voor wat er al is.)
- Wat planten we voor wie na ons komt? (Een boom, een idee, een stukje rust.)”
Stap 6: Laat het imperfect zijn
“Een wharenui wordt nooit ‘af’ gebouwd. Er komen altijd nieuwe snijwerken bij, nieuwe verhalen. Zo moet het ook met onze community. Geen strak plan, maar een proces. Misschien mislukt de eerste vergadering in een kring. Misschien zegt iemand: ‘Wat is dit voor geitenwollensokken gedoe?’ Prima. Lach erom, en vraag: Hoe zou jij het dan doen?”
5. Begin klein, maar begin nú
“En het belangrijkste: Begin klein. Een wharenui begon ooit als een vuurplaats, een plek om samen te komen. Richt geen heel gebouw in, maar creëer een hoekje in je buurthuis, een online ‘marae’ waar mensen écht kunnen praten, of een maandelijkse wandelvergadering in het bos. Het gaat niet om de vorm, maar om de vraag: Voelen we ons hier mens, of alleen maar een ‘deelnemer’?
Ik geloof erin. Omdat ik het heb gezien. Omdat we het verdienen. En omdat de wereld meer nodig heeft dan nog een Zoom-meeting – ze heeft plekken waar we weer leren samen te leven, niet alleen samen te werken.
Dus… wie heeft er een ruimte of een stukje grond? 😉🌱”
—— En mocht het even tegenzitten, denk dan aan wat de Māori zeggen: ‘He aha te mea nui o te ao? He tangata, he tangata, he tangata.’ (Wat is het belangrijkste ter wereld? Het zijn de mensen, de mensen, de mensen.)